11 - 09 - 2024

ZUS - Program Aktywny Rodzic

Co to jest program Aktywny Rodzic?

Program Aktywny Rodzic dotyczy wsparcia dla rodziców dzieci do lat 3. Ma ułatwić rodzicom i opiekunom pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem i aktywnością zawodową. Zacznie obowiązywać od 1 października 2024 r.

Z programu Aktywny Rodzic możesz otrzymać następujące świadczenia:

Ważne! Na to samo dziecko za dany miesiąc możemy wypłacić tylko jedno ze świadczeń. Możesz wielokrotnie zmieniać rodzaj świadczenia, czyli zrezygnować z jednej formy wsparcia i przejść na inną. Ale w danym miesiącu na dane dziecko możesz pobierać tylko jedno świadczenie.

Realizacją tych świadczeń, czyli prowadzeniem postępowania w sprawie przyznania świadczenia i jego wypłatą, zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Kto może skorzystać z programu Aktywny Rodzic?

Świadczenia z programu Aktywny Rodzic przysługują Ci, jeśli mieszkasz w Polsce i jesteś rodzicem lub opiekunem dzieci do lat 3 oraz jesteś:

obywatelem polskim,
obywatelem UE/EFTA lub Wielkiej Brytanii,
obywatelem innego kraju, o ile spełniasz warunek legalnego pobytu w Polsce na podstawie karty pobytu z dostępem do rynku pracy albo na podstawie innego dokumentu potwierdzającego legalny pobyt i dostęp do rynku pracy.

Co z osobami, które pobierają rodzinny kapitał opiekuńczy i dofinansowanie do żłobka przyznane przed 1 października 2024 r?

Ustawa Aktywny rodzic wchodzi w życie 1 października 2024 r. i uchyla w tym dniu:

ustawę o rodzinnym kapitale opiekuńczym (RKO)
rozdział 8a w ustawie o opiece nad dziećmi w wieku do 3 lat, który odnosi się do ustalania prawa do dofinansowania do żłobka.

Jeśli masz już przyznane prawo do RKO lub do dofinansowania do żłobka na okres po 30 września 2024 r., zachowujesz prawo do tych świadczeń. Jeżeli nie chcesz składać wniosku o świadczenia z programu Aktywny Rodzic, nie musisz tego robić.

Jeśli masz przyznane dofinansowanie do żłobka i chcesz otrzymać świadczenie aktywnie w żłobku

Jeśli masz przyznane dofinansowanie do żłobka na okres po 30 września 2024 r., złóż po tym dniu wniosek o świadczenie aktywnie w żłobku. W takiej sytuacji uchylimy Ci prawo do dofinansowania do żłobka, które wynosi 400 zł miesięcznie. W zamian od 1 października 2024 r. przyznamy Ci świadczenie aktywnie w żłobku, które wynosi do 1500 zł miesięcznie (a na dziecko, które ma stosowne orzeczenie o niepełnosprawności – do 1900 zł).

Jeśli masz prawo do dofinansowania do żłobka, możesz w zamian pobierać świadczenie aktywnie w żłobku:

od 1 października 2024 r. – gdy złożysz wniosek o nowe świadczenie w ciągu 3 miesięcy od 1 października,
od miesiąca złożenia wniosku – jeśli złożysz wniosek później.

Co w sytuacji, kiedy masz prawo do świadczeń z programu Aktywny Rodzic za okres, kiedy otrzymałeś już dofinansowanie do żłobka?

Dofinansowanie do żłobka odliczymy wtedy od kwoty przyznanego nowego świadczenia. Równocześnie (za ten sam miesiąc) można pobierać tylko jedno ze świadczeń – albo dofinansowanie do żłobka, albo RKO, albo aktywnie w domu, albo aktywni rodzice w pracy, albo aktywnie w żłobku.

Jeśli masz przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy

Jeśli masz przyznany rodzinny kapitał opiekuńczy, możesz po 30 września 2024 r. złożyć – w zależności od sytuacji – wniosek o:

aktywnie w domu – nie musisz jednak tego robić,
aktywnie w pracy – jeśli spełniasz warunek aktywności zawodowej,
aktywnie w żłobku – jeśli dziecko uczęszcza do żłobka.

Jeśli masz przyznany RKO, który pobierasz po 1000 zł miesięcznie, możesz nadal otrzymywać to świadczenie do wyczerpania maksymalnej kwoty RKO (czyli 12 tys. zł, jeśli świadczenie zostało przyznane od 12. miesiąca życia dziecka).

Co z osobami, które skończyły pobierać RKO?

Jeśli już nie pobierasz RKO, bo np. do 24. miesiąca życia dziecka wypłaciliśmy Ci w sumie 12 tys. zł, a w październiku 2024 r. dziecko nie skończyło jeszcze 35. miesiąca i spełniasz warunki do świadczeń aktywni rodzice w pracy albo do aktywnie w żłobku – możesz złożyć wniosek. Przyznamy wówczas nowe świadczenie do 35. miesiąca życia dziecka.

Czy osoba, która pobierała RKO, może wystąpić o aktywnie w domu?

Jeśli pobierałeś RKO, możesz złożyć wniosek o aktywnie w domu. Ale łączna maksymalna wysokość rodzinnego kapitału opiekuńczego oraz świadczenia aktywnie w domu pobranych na dane dziecko nie może być wyższa niż 12 tys. zł.

Ważne! Jeśli masz prawo do RKO i przyznamy Ci świadczenie aktywnie w domu albo aktywni rodzice w pracy, albo aktywnie w żłobku, nie możesz wrócić do otrzymywania RKO.

Co w sytuacji, gdy masz prawo do świadczeń z programu Aktywny Rodzic za okres, kiedy otrzymałeś RKO?

Kwotę RKO odliczymy wtedy od kwoty przyznanego nowego świadczenia.

Szczegóły dotyczące programu Aktywny Rodzic znajdują się na stronie internetowej https://www.zus.pl/ oraz Aktywny Rodzic - pytania i odpowiedzi